فراوری سنگ ساختمانی به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن سنگ برای به‌کارگیری و نصب در ساختمان آماده می‌شود. روش‌های متعددی برای فرآوری انواع سنگ ساختمانی وجود دارد. این روش‌ها معمولاً با توجه به نوع سنگ و کاربرد آن تعیین می‌شوند.
پس از آن‌که سنگ کوپ به سنگبری منتقل می‌شود، در مراحل مختلفی سنگ فرآوری شده و روانه‌ی بازار می‌شود. در این‌جا قصد داریم نگاهی به مراحل و روش های آماده سازی سنگ داشته باشیم.
مراحل فراوری سنگ ساختمانی
سنگ های ساختمانی که در اطراف خود می‌بینید، مراحل مختلفی را برای رسیدن به این وضعیت پشت سر گذاشته‌اند. در زیر هر یک از این مراحل را خواهید خواند.
مرحله‌ی اول: برش سنگ ساختمانی
برش سنگ از اولین مراحل فرآوری‌ست. برای فراوری سنگ ابتدا باید آن را در ابعاد مناسب برش دهند. سنگ‌ها به صورت کوپ یا بی‌قواره به سنگبری می‌آیند و پس از آن به کمک دستگاه‌هایی با تیغ فولادی و دندانه‌های الماسه، دیسک یا سیم بریده می‌شوند.
انتخاب نوع دستگاه برش و روش این مرحله به سنگ و جنس آن بستگی دارد. این روش‌ها را در زیر معرفی می‌کنیم.
برش به وسیله‌ی اره
استفاده از اره یکی از روش‌های رایج در برش سنگ است. برای فراوری سنگ، آن را به وسیله‌ی اره‌هایی که معمولاً به صورت موازی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند می‌برند. این اره‌های تیغه‌هایی الماسه داشته و خود به دو نوع زیر تقسیم می‌شوند.
- اره نرم بُر: این نوع اره بیشتر برای برش سنگ‌های آهکی استفاده می‌شود. از ویژگی‌های مهم این نوع، ضایعات کم است.
- اره سخت بُر: اره‌های سخت بر در فراوری سنگ‌های سخت‌تر هم‌چون گرانیت به کار می‌رود. در این اره‌ها خبری از تیغه‌های الماسه نیست به جای آن شاهد به کارگیری براده‌های چدنی یا فولادی هستیم.
برش به وسیله‌ی قله‌بُر
در این روش به جای اره از دیسک‌هایی دایره‌ای شکل استفاده می‌شود. قطر این دیسک‌ها متنوع بوده و با توجه به اندازه‌ی کوپ‌ها و تولیدات کارخانه متفاوت است. این دیسک‌ها به صورت موازی در کنار یکدیگر قرار گرفته و به کمک سگمنت‌های الماسه‌ای که روی خود دارند، کوپ سنگ را در قطرهای برابر برش می‌دهند.
برش سنگ‌های نرم و نیمه سخت به این روش در یک مرحله انجام می‌شود. اما برای سنگ‌های سخت مراحل بیشتری برای برش طی می‌شود. در برش یک مرحله تمام قطر دیسک وارد سنگ شده و آن‌را در یک مرحله برش می‌دهد. اما در روش چند مرحله‌ای، دیسک‌ها از کنار کوپ به صورت افقی حرکت خود را آغاز می‌کنند. وقتی برش در عمق مورد نظر انجام شد، سپس دیسک‌ها به صورت عمودی به عمق بیشتری رفته و دوباره حرکت خود را تکرار می‌کنند. به این ترتیب طی چند مرحله تمام قطر کوپ برش داده می‌شود.
برش به وسیله‌ی سیم برش
سیم برش دیگر ابزار نوینی‌ست که در فراوری سنگ کاربرد دارد. دستگاه‌های سیم برش نیز متنوع بوده و در تعداد سیم‌ها، روش برش و … با یکدیگر تفاوت دارند.
این شیوه در برش سنگ‌های نرم و سخت کاربرد دارد. در میان این دستگاه‌ها نمونه‌هایی نیز برای طراحی سه‌بعدی برای برش یافت می‌شود.
مرحله دوم: تقویت سنگ
استحکام از ویژگی‌های مهم سنگ ساختمانی است. با این وجود گاهی برای تقویت بیشتر، در فراوری سنگ ساختمانی، راه‌حل‌هایی به کار گرفته می‌شوند. استفاده از توری رزین یکی از این روش‌هاست. این توری به کمک چسب توری به پشت سنگ می‌چسبد و سبب یکپارچگی بیشتر و استحکام آن می‌شود.
به کار بردن توری پشت سنگ استحکام آن را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهد. هم‌چنین وجود توری در پشت سنگ (به ویژه سنگ نما) کمک زیادی به چسبندگی بالای آن به ملات می‌کند. برای سنگ‌هایی که تخلخل کمی دارند استفاده از توری می‌تواند بسیار مفید باشد.
مرحله سوم: رزین کاری سنگ
بعضی از سنگ‌ها به طور طبیعی تخلخل بالایی دارند. وجود خلل و فرج در سنگ‌ها می‌تواند از زیبایی آن‌ها بکاهد. البته این خلل‌ها فوایدی نیز دارند. برای مثال وجود خلل در پشت سنگ تراورتن چسبندگی آن به دیوار و ملات را افزایش می‌دهد.
با این حال برای پر کردن این تخلخل در سطح سنگ، از موادی هم‌چون ماستیک‌های اپوکسی و یا پلی‌استر استفاده می‌شود. این مواد که از رزین ساخته می‌شوند، در اشکال مختلف بی‌رنگ (شفاف) و رنگی در دسترس هستند. استفاده از این رزین‌ها برای پر کردن خلل‌های سنگ باعث براق شدن سطح سنگ، کاهش جذب آب، زیبایی و حتی استحکام بیشتر می‌شود.
مقاومت در برابر نور آفتاب و عدم تغییر رنگ از ویژگی‌های مهم رزین اپوکسی به کار رفته در این مرحله است. البته علاوه بر این‌ها گاهی از پوشش‌هایی نیز برای افزایش زیبایی و مقاومت سنگ استفاده می‌شود. انواع روغن‌های جلا، لاک، اکریلیک و … در این مرحله به کار رفته و مقاومت سنگ را در مقابل سایش بالا می‌برند.
مر حله چهارم: ساب زنی در مراحل فراوری سنگ ساختمانی
از جمله مهم‌ترین مراحل فراوری سنگ، می‌توان به ساب زنی سنگ اشاره کرد. در این مرحله با استفاده از دستگاه ساب سطح سنگ‌ها صاف و صیقلی می‌شود. این موضوع بر زیبایی سنگ بسیار موثر بوده و هم‌چنین خلل بسیار ریز آن را نیز پر می‌کند.
این دستگاه‌ها با توضیح یکسان فشار بر سطح سنگ، با سرعتی مناسب لقمه‌ها، سطح سنگ را ساب می‌زنند. در این مرحله نکاتی هم‌چون تراز بودن سنگ، تاب نداشتن صفحه‌های دستگاه، بالا بودن کیفیت لقمه‌ها و … اهمیت دارد.
در مرحله‌ی ساب از فراوری سنگ نیز از مواد اولیه‌ی خاصی هم‌چون ملات منیزی و ملات رزینی استفاده می‌شود. لقمه‌های دستگاه ساب شماره بندی خاصی داشته و هر چه شماره‌ی آن‌ها بالاتر باشد سطح سنگ را صیقلی‌تر می‌کنند. استفاده از این لقمه‌ها مرحله به مرحله از شماره‌های پایین تا بالا انجام می‌شود.
مرحله پنجم: لبه زنی سنگ
فراوری سنگ تنها محدود به سطح آن نمی‌شود. پس از طی شدن مراحل بالا بسیار مهم است که لبه‌های سنگ به خوبی پرداخت شوند. این مرحله به کمک سیستم‌های چرخ‌سنباده انجام می‌شود.
دستگاه‌های لبه زنی قادر به ایجاد لبه‌هایی گرد، نیمه گرد و اریب برای سنگ‌های ساختمانی هستند. لبه‌های سنگ ساختمانی کف و دیوار اهمیت چندانی نداشته و به شکلی ساده پرداخت می‌شوند. اما در مواردی هم‌چون سنگ پله، سنگ کابینت و … پرداخت لبه‌ی سنگ اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
معرفی انواع فراوری سنگ ساختمانی
پرداخت سطح سنگ به شیوه‌های متنوعی انجام می‌شود. هر یک از شیوه‌ها خاصیت ظاهری خاصی به سنگ می‌دهند. در زیر برخی از مهم‌ترین موارد را در بین آن‌ها معرفی می‌کنیم.
- تیشه‌زنی: این شیوه باعث می‌شود بر سطح سنگ، نقاطی شبیه به جای ناخن درآمده ایجاد شود. تیشه ممکن است به صورت افقی، عمودی و یا هر دو زده شود. سنگ‌های تیشه زده لیز نبوده و برای راه پله و پیاده رو بسیار مناسب هستند.
- ساب‌زنی: سنگ‌های ساب‌زده شده بسیار صیقلی و براق هستند. عموماً سنگ های نما، دیوارپوش داخلی، کف‌پوش، سنگ کانتر و … را به این شکل فرآوری می‌کنند. البته میزان ساب‌پذیری سنگ‌ها با یکدیگر متفاوت بوده و همه را نمی‌توان تا یک اندازه ساب زد.
- هوند: سنگ‌های پرداخت شده به این شکل، سطحی کاملاً صاف دارند. با این حال براق نبوده و مات هستند.
- آنتیک: اگر با سنگ های آنتیک آشنا باشید حتماً بافت زیبا و طبیعی آن‌ها را دیده‌اید. این سنگ‌ها به کمک آب، اسید و یا لقمه‌هایی مخصوص فرآوری می‌شوند.
- مضرس‌کاری: این شیوه خود روش‌های متنوعی هم‌چون فلیم کردن دارد. سنگ‌هایی که به این شکل پرداخت می‌شوند، سطحی ناصاف و زبر دارند.
جمع‌بندی
با مراحل فراوری سنگ ساختمانی و روش‌های آن آشنا شدید. سنگ‌ها را با توجه به نوع، کاربرد و کیفیتی که دارند فرآوری می‌کنند. هر چند کیفیت اولیه سنگ به معدن و آنالیز آن وابسته است. اما فراوری به خودی خود می‌تواند تاثیری مثبت یا منفی بر کیفیت آن داشته باشد.
- کیا استون
- 1400/05/26
- 1414 بازدید