کاربرد انواع سنگ ساختمانی

سنگ، نسبت به سایر مصالح ساختمانی طبیعی، یک عنصر ساختمانی اساسی و ماندگار است. سنگ‌ها می‌توانند بر اساس نوع، در ساختمان‌ها برای کف‌سازی، سقف‌سازی، سنگ‌تراشی، سنگفرش معابر و همچنین به عنوان سنگ‌دانه‌های بتونی استفاده شوند. اگر شما هم قصد آشنایی بیشتر را با سنگ‌های استفاده شده در ساختمان‌ها به عنوان سنگ کف، سنگ نما، سنگ پله، سنگ اسلب، سنگ دیوار و غیره دارید می‌توانید در این مقاله اطلاعات مربوط به متدوال‌ترین انواع سنگ‌های ساختمانی شامل گرانیت، بازالت، گنیس، مرمر، سنگ لوح، ماسه‌سنگ، سنگ آهک، و کاربردهای آن‌ها را مطالعه نمایید.

• سنگ‌های ساختمانی
• انواع سنگ‌های ساختمانی و کاربرد آن‌ها

سنگ‌های ساختمانی

بیشتر آثار باستانی قبل از تاریخ با سنگ‌های طبیعی ساخته شده‌اند زیرا از این طریق، این آثار با گذشت زمان پایدار باقی می‌مانند. قبل از ظهور بتن، سنگ‌ها برای کارهای مهندسی سنگین مانند پایه‌های پل، دیوارهای بندر، دیوارهای ساحلی و کارهای این چنینی بسیار ترجیح داده می‌شدند. امروزه برای اهداف ساختمانی سنگ‌هایی از معادن سنگ‌های جامد عظیم بدست می‌آیند. سنگ‌های مورد استفاده برای ساختمان‌سازی و تراش، باید سخت، مقاوم و فاقد بخش‌های نرم و فرسوده، ترک و نواقص دیگر که عامل کاهش مقاومت و دوام هستند، باشند.

از دیدگاه زمین‌شناسی، سنگ‌ها یا صخره‌ها به سه نوع اصلی طبقه‌بندی می‌شوند: 

• سنگ‌های آذرین مثل بازالت، آندزیت، ریولیت، دیوریت و گرانیت. 
• سنگ‌های رسوبی مثل سنگ آهک، دولومیت و ماسه‌سنگ‌ها. 
• سنگ‌های دگرگونی مثل گنیس، کوارتزیت، سنگ مرمر و تخته‌سنگ.

انواع سنگ‌های ساختمانی و کاربرد آن‌ها

برخی از سنگ‌های ساختمانی رایج که برای اهداف مختلف ساختمانی از جمله سنگ کف، سنگ نما، سنگ پله، سنگ اسلب، سنگ دیوار و غیره استفاده می‌شود به شرح زیر است:

• گرانیت: گرانیت یک سنگ آذرین است. مواد معدنی اصلی سازنده‌ی آن کوارتز، فلسپات و میکا است. وزن مخصوص آن ۲.۶۴ و میزان جذب آن کمتر از ۱٪ است، ظاهر آن خال‌خالی و به طور قابل توجهی محکم و بادوام است. گرانیت ریزدانه به راحتی قابل جلا دادن است. در بین سنگ‌های ساختمانی کمترین مقاومت در برابر آتش را دارد زیرا در زیر آتش شدید ترک می‌خورد. رنگ آن به رنگ فلسپات موجود در آن بستگی دارد. 

موارد استفاده‌ی گرانیت: از گرانیت به عنوان سنگ دیوار، سنگ پله و سنگ اسلب استفاده می‌شود. این سنگ برای ساخت اجزای پل، دیوارهای نگهدارنده، ستون‌های سنگی، در راه آهن، پی و سنگدانه‌های درشت در بتن استفاده می‌شود. این سنگ‌ها همچنین می‌توانند به صورت اسلب برش خورده و صیقل داده شوند تا از آن‌ها به عنوان سنگ کف و سنگ نما استفاده شود. 

• بازالت: بازالت نیز یک سنگ آذرین است. مواد اصلی تشکیل‌دهنده‌ی آن سیلیس، آلومینا و فلسپات است. این سنگ بسیار سخت و سنگین‌تر از گرانیت است. همچنین دارای رنگ خاکستری مایل به سبز تا خاکستری تیره است. وزن مخصوص آن ۲.۹۶ است.

موارد استفاده‌ی بازالت: بازالت مشابه گرانیت برای استفاده به عنوان سنگ کف، سنگ نما، سنگ دیوار، سنگ اسلب، سنگ پله و به خصوص برای کارهای مربوط به سنگفرش و به عنوان یک سنگ کف مناسب است. به‌ علاوه، برای ساخت سنگ مصنوعی و همچنین به عنوان سنگ‌دانه در بتن از آن استفاده می‌شود.

• سنگ لوح: سنگ لوح یک سنگ دگرگونی است. این سنگ از آلومینای مخلوط شده با شن یا کربنات آهک تشکیل شده است و وزن مخصوص آن ۲.۸ است. سنگ لوح یک تخته‌سنگ خوب، سخت و دانه‌ریز است که رنگ خاکستری یا آبی تیره دارد. از مزایای سنگ لوح این است که می‌توان آن را به ورقه‌های نازک تقسیم کرد‌. به علاوه غیر جاذب است و از برخورد آن با چکش سبک یک حلقه‌ی تیز تولید می‌شود. همچنین این سنگ دوام خوبی دارد. 

موارد استفاده‌ی سنگ لوح: برای ساخت تابلوهای سوئیچ الکتریکی استفاده می‌شود. به دلیل خاصیت غیر جاذب بودن، برای استفاده در مخازن و به عنوان سنگ کف و سنگ سقف ضد رطوبت مناسب است.

• گنیس: گنیس یک سنگ دگرگونی است که گاهی اوقات گرانیت طبقه‌ای نامیده می‌شود زیرا به صورت لایه‌های تا حدودی موازی شکل می‌گیرد. مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن همانند گرانیت، یعنی کوارتز و فلسپات است.

موارد استفاده‌ی گنیس: از آنجا که می‌توان آن را به آسانی به اسلب تقسیم کرد به عنوان سنگ اسلب کاربرد دارد و از آنجا که در رنگ‌های مختلف موجود است، برای اهداف تزئینی، مثلاً به عنوان سنگ نما استفاده می‌شود. این سنگ همچنین به عنوان سنگ کف و برای سنگفرش خیابان مناسب است. اما به دلیل استحکام نسبتاً پایین، برای اهداف اصلی کاربرد ندارد بلکه تنها برای روسازی و کف‌سازی از آن استفاده می‌شود.

• ماسه‌سنگ: ماسه‌سنگ یک سنگ رسوبی از نوع ظریف آن‌ها است که شامل شن و ماسه یا کوارتز سیمان شده به‌ وسیله‌ی آهک، میکا، منیزیم، آلومینیوم، اکسید آهن یا مخلوطی از این مواد است. بعضی اوقات قطعاتی از سنگ آهک، میکا یا فلسپات نیز در آن وجود دارد. ساختار آن به شکل دانه‌های شنی است و معمولاً در رنگ‌های سفید، خاکستری، قهوه‌ای، صورتی و غیره موجود است. وزن مخصوص آن ۲.۲۵ است. این سنگ‌ها سنگ‌های ریزدانه‌ی قوی و بادوامی هستند و به اندازه‌ی کافی محکم و سنگین هستند که به همین علت در کارهای مهندسی سنگین از آن‌ها استفاده می‌شود. ماسه‌سنگی را که می‌توان با پتک و چکش به راحتی به شکل بلوک‌هایی برای ساخت برش داد، تحت عنوان سنگ آزاد معرفی می‌نمایند. دوام این سنگ‌ها به ماهیت مواد سیمانی آن‌ها بستگی دارد.

موارد استفاده‌ی ماسه‌سنگ: از این سنگ‌ها برای کارهای زینتی و سنگفرش به عنوان سنگ نما، سنگ پله، و سنگ کف استفاده می‌شود.

این مقاله را هم بخوانید: عوامل موثر بر قیمت سنگ ساختمانی

• سنگ آهک: سنگ آهک یک سنگ رسوبی از انواع آهکی است. در حالت خالص حاوی CaCO3 است، اما غالباً با MgCO3 و مقدار کمی سیلیس و آلومینا مخلوط می‌شود. هنگامی که هر دو ترکیب MgCO3 و CaCO3 تقریباً به نسبت مساوی در ساختار آن وجود داشته باشد، به عنوان دولومیت شناخته می‌شود. وزن مخصوص آن۲.۶  است و در رنگ‌های قهوه‌ای، زرد و خاکستری تیره موجود است. 

موارد استفاده‌ی سنگ آهک: از این سنگ به مقدار زیاد در کوره‌های بلند‌ سفیدکننده، برنزه‌سازی و سایر صنایع استفاده می‌شود. در صورت فشردگی و دانه ریز بودن، می‌توان از آن برای کف‌سازی‌، سقف سازی، روسازی و به عنوان به عنوان سنگ دیوار، سنگ نما و سنگ کف (البته برای روسازی‌های کف) و ماده‌ی پایه‌ی سیمان استفاده نمود.

• سنگ مرمر: سنگ مرمر یک سنگ دگرگونی از نوع آهکی است که تغییریافته‌ی سنگ آهک است. این سنگ، فشرده و متبلور است که دارای CaCO3 به عنوان ماده‌ی اصلی تشکیل‌دهنده‌ی آن است و در رنگ‌های سفید، زرد، خاکستری، سبز، قرمز، آبی و سیاه موجود است. سنگ مرمر  بسیار سخت است و به خوبی نیز صیقل می‌پذیرد. وزن مخصوص آن ۲.۷۲ است. 

موارد استفاده‌ی سنگ مرمر: از سنگ مرمر برای کارهای کنده کاری و تزئین، تابلوهای سوئیچ الکتریکی، صفحات رومیزی و ستون‌ها استفاده می‌شود. همچنین به عنوان سنگ پله، سنگ دیوار، سنگ نما و غیره کاربرد دارد‌.

جمع‌بندی

استفاده از سنگ‌ها که از قدیم نیز به دلیل استحکام، مقاومت و ماندگاری بالا حتی در ساخت بسیاری از آثار عظیم باستانی رایج بوده است، در صنعت ساختمان‌ نیز بسیار متداول و گسترده است. به طوری که از سنگ‌های طبیعی موجود در طبیعت که هرکدام ساختار و شکل و رنگ خاص خود را دارند می‌توان به عنوان سنگ کف، سنگ دیوار، سنگ اسلب، سنگ پله، سنگ نما و بسیاری جاهای دیگر استفاده نمود. هر نوعی از سنگ با توجه به میزان مقاومت، استحکام، رنگ، طرح و چکش‌خواری یا صیقل‌پذیری کاربرد خاص خود را دارد که در این مقاله نمونه‌هایی همچون سنگ مرمر، سنگ آهک، گرانیت، بازالت و غیره را از این جنبه‌ها بررسی نمودیم و کاربرد آن‌ها را مطرح کردیم.