سنگهای ساختمانی یکی از پرکاربردترین مصالح در ایجاد نما و زیبایی ساختمانها هستند. این عناصر طبیعی کاربردهای متعددی داشته و به عنوان سنگ های دیوار، سنگ کف و … به کار برده میشوند. این روزها معادن بسیاری در حوزهی استخراج سنگهای ساختمانی فعال بوده و شاهد تنوع بسیار زیادی در سنگهای موجود در بازار هستیم. این مسئله سبب شده تا آگاهی از مشخصات سنگ مرغوب به یک ضرورت تبدیل شود. مرغوبیت یک سنگ ساختمانی را میتوان از جهات مختلفی بررسی کرد. در ادامه قصد داریم نگاه دقیق به این موضوع داشته و ببینم که یک سنگ مرغوب چه ویژگیهایی دارد؟
اهمیت توجه به مشخصات سنگ مرغوب
در بررسی سطح کیفی سنگهای ساختمانی باید به پارامترهای مختلفی توجه کرد. اما پارامترهای موثر بر ارزیابی انواع سنگ کدامند؟ چه ویژگیهایی در یک سنگ ساختمانی به عنوان مزیت و کدام خصوصیات بهعنوان عیب شناخته میشوند؟
در ابتدا مشخصات سنگ مرغوب ساختمانی را با یکدیگر مرور میکنیم.
ویژگیهای ظاهری برجسته و زیبا
سنگهای ساختمانی اغلب به عنوان عناصری تزئینی مورد استفاده قرار میگیرند. همانطور که گفتیم به کار بردن این سنگها در نمای داخلی و خارجی ساختمانها یکی از برجستهترین کاربردهای آنهاست. همچنین در ساختمانهای لوکس و تجاری اغلب سنگ کف را در راستای افزایش زیبایی فضا بهکار میبرند.
این مسئله سبب شده است که یکی از مشخصات سنگ مرغوب، زیبایی ظاهری آن دانسته شود. مقاومت در برابر شرایط محیطی و حفظ زیبایی خصیصهایست که به سنگ ارزش بالاتری میدهد.
همچنین سنگهایی که قابلیت سابپذیری بیشتری داشته و بهتر پولیش میخورند در اغلب موارد سنگهایی مرغوبتر شمرده میشوند. همچنین یکنواخت بودن طرح سنگ، زیبایی رنگها و وجود امواج منظم نیز میتوانند به آن برتری ببخشند.
بافت سنگ
سنگها عناصری طبیعی بوده و بدیهیست که در بافت آنها گاهی ناخالصی و خلل مشاهده شود. از این رو یکی از پارامترهای بسیار مهم در بررسی مرغوبیت سنگ، توجه به یکنواختی آن است.
منظور از یکنواختی عدم وجود حفرهها و ترکهاییست که میتوانند از زیبایی سنگ کاسته و استحکام آن را نیز پایین بیاورند. البته سنگهایی که چنین عارضههایی به همراه دارند معمولاً در هنگام فرآوری و به کمک موادی همچون اپوکسی ترمیم میشوند. با این حال هر چه سنگ ترک و حفرههای کمتر داشته باشد مرغوبتر است.
دوام بالای سنگ
این پارامتر خود متاثر از ویژگیهای مختلف سنگ است. برای مثال میتوان گفت مقاومت یک سنگ در برابر نیروهای خارجی ضامن دوام بالای آن خواهد بود. اما در اینجا تمرکز ما بیشتر دوام بافت سنگ در برابر عوامل بیرونیست.
از مشخصات سنگ مرغوب میتوان به جذب آب بسیار کم اشاره کرد. بالا بودن جذب آب در یک سنگ، سبب مستعد بودن سنگ در خوردگی و پوسیدگی و ترک خواهد بود.
مقاومت سنگ در برابر نیرو
مقاومت سنگهای ساختمانی در برابری نیروهای خارجی ویژگی بسیار مهمیست که نباید به آن بیتوجه بود. با توجه به کاربرد سنگ و محل استفاده از آن، این موضوع اهمیت بیشتر یا کمتری پیدا میکند.
برای مثال یکی از مشخصات سنگ مرغوب کف، مقاومت فشاری بالاست. این پارامتر بهویژه در محیطهای صنعتی بسیار مورد توجه است. این خصیصه سنگ را در برابر آسیبهای ناشی از فشار و ضربه در امان نگه میدارد.
وزن مخصوص سنگ
وزن مخصوص سنگ را میتوان یک تیغهی دولبه در بررسی مشخصات سنگ مرغوب ساختمانی دانست. بدیهیست که هر چه وزن مخصوص یک سنگ بیشتر باشد، میتوان گفت تراکم آن بیشتر بوده و ساختار محکمتری دارد.
اما این بالا بودن وزن مخصوص خود میتواند عاملی برای افزایش وزن سنگ در مقیاس سطح شود. در چنین شرایطی ممکن است بارهای اضافی ساختمان به دلیل استفاده از چنین سنگهایی افزایش یابند. یکی از نقاطی که استفاده از سنگی با وزن مخصوص مناسب بسیار اهمیت دارد، نمای ساختمان است.
سختی سنگ
تراکم بالای سنگ و سختتر بودن ساختار آن، عاملی مهم در جلوگیری از ساییده شدن سنگ است. این ویژگی بیش از هر چیز در سنگهای کف مهم و حیاتیست. بهویژه در نقاط پررفتوآمد که ممکن است سنگها به مرور ساییده شده و زیبایی اولیه خود را از دست بدهند.
کیفیت سنگ های ساختمانی چگونه مشخص می شود
آنچه در بالا خواندید، نگاهی به پارامترهای موثر بر کیفیت سنگ ساختمانی بود. از بین مشخصات سنگ مرغوب ساختمانی، برخی خاصیتی نسبی داشته و با توجه به شرایط ظاهری سنگ مورد بررسی قرار میگیرند. همچنین این نکته نیز حائز اهمیت است که مرغوبیت و تناسب یک سنگ با توجه به کاربرد آن بررسی میشود. اما علاوه بر اینها، استانداردهایی وجود دارند که به ما در ارزیابی کیفیت و ویژگیهای یک سنگ کمک میکنند.
استاندارد های سنگ ساختمانی
استانداردهای سنگ ساختمانی پارامترهای توافقی در بررسی مشخصات سنگ مرغوب هستند. این پارامترها به کمک دستگاههای بسیار دقیق و طی آزمونهای استانداردی اندازهگیری شده و در اختیار مصرفکنندگان قرار میگیرند. در صنعت ساختمانسازی و بهمنظور انتخاب سنگهای مناسب، متخصصین با دقت بسیاری این موارد را مورد بررسی قرار میدهند.
برخی از این استانداردها در زیر معرفی کرده و در مقابل هر یک آزمون مربوط به آن را ذکر میکنیم.
مقاومت فشاری سنگ های ساختمانی (کد استاندارد ملی ISIRT 5698 و کد استاندارد جهانی ASTM C170)
ضریب نرم شدن سنگ در آب یا درصد جذب آب (کد استاندارد ملی ISIRI 5699 و کد استاندارد جهانی ASTM C121)
مقاومت کششی (کد استاندارد جهانی BIS 121)
مقاومت سایشی سنگ (کد استاندارد ملی ISIRT 5700 و کد استاندارد جهانی ASTM C1353)
وزن مخصوص سنگ (کد استاندارد ملی ISIRI 5699 و کد استاندارد جهانی ASTM C97)
مدل گسیختگی سنگ (کد استاندارد ملی ISIRI 5690 و کد استاندارد جهانی ASTM C120)
توجه به مشخصات سنگ مرغوب در هنگام خرید
حال که میدانید یک سنگ مرغوب چه ویژگی هایی دارد، میتوانید با توجه به نیاز خود اقدام به بررسی و خرید سنگ مرغوب آنها نمایید. گفتنیست که کیفیت سنگهای ساختمانی رابطهی مستقیمی با قیمت آنها دارد. از این رو سنگهای ساختمانی دارای استانداردهای بالاتر و کیفیت ظاهری بیشتر اغلب در ساختمانهای لوکس به کار گرفته میشوند. شما میتوانید با توجه به کاربرد مورد نظر و سطح بودجهی خود اقدام به انتخاب از بین طیف گستردهای از سنگها نمایید.